FÁHKAULMUTJIJ RÁDE

Ij la skihpudahka jus ulmusj la illastuvvam. Avtabuohta moaddása li buorre viehkev oadtjum rijbadittjat bæjválasj iellemin jus psykolåvgåv jali psykiáhtarav åskeldin muhtem gávda. Ij la imáj jali sierralágásj jus gássjelisvuoda dejvadi guhkev illastimij maŋŋela.
Máhttá liehket viehkken hållat dán birra duola degu fásstadåktårijn jali rádnaj, ja dåssju iesj máhtá mierredit jus dárbaha psykolåvggåviehkev ja jus jáhká dát luluj viehkedit.

Máhttá liehket baldedahtte rabásmielajn hållat amugijn. Moaddásijn li aj gátto terapijjaj, ma álu ælla riekta maŋŋela. Psykolåvgå li degu ienemus ulmutja – iesjgeŋgalágátja. Dábálattjat sij li tjiehpe dagátjit jasska birrasav, ja gierddi jus sidjij diededa ietjat vuojnojt juo álgo rájes, duola degu jut dån álkket dåbdå ietjat duolmoduvvam ja dárbaha dåj guorrasihppe gåktu ságastallama galggi liehket.

Moaddása vásedi vehi ietjájduvvamav maŋŋela gå li psykolåvgå lunna læhkám. Moaddásij mielas la álkkep vuojnnet gåktu máhtti ietjasa huksat ja gåktu l sluogas iehtjáda ulmutjij vuossti liehket. Oanegattjat, jut ietjasa buorebut dádjadi ja dajt dåbdojt ma li allasisá gássjela. Dåssju gallegattja vásedi jut gássjelisvuoda gáhtu maŋŋela gå muhtem ájge psykolåvgå lunna li læhkám, valla moattes farra javlli sij li gávnnam buorre vuogijt háldadittjat dav mij la gássjel.
Ietjá vejulasjvuohta priváhta psykolåvgåj máhtti liehket ságastimjuohkusa jali fálaldagá ájnegis ságastallamij illastuvvamijda, duola degu ADAM gånnå mån bargav, jali doarjjaguovdátjijn duv lahkusin. Dagu vuojná de gávnnuji moadda máhttelisvuoda. Muv buoremus ráde dunji la gæhttjala gávnnat buoremus tjoavddusav allasit.

Tjálle Lennart Persson, báhppa ADAM støtte- og samtaletilbud for menn/ adam@kirkens-ressurssenter.no

Jus psykolåvggåviehkev dárbaha de la buoremus álggo hållat fásstadåktårijn. Fásstadåktår máhttá duv vuosedit psykiatrijalasj poliklinihkkaj gånnå árvustalli jus dunji gávnnu fálaldahka mij hiehpá. Ájnas la dåktår vuodulattjat tjielggi duv dárbov. Dåktårij la dárbbo subtsastit dån la illastuvvam ja jut dån tjielggasit subtsasta makkir maŋŋevájkudusá dujna li gássjelisvuohtan.

Fálaldahka poliklinihkan la álu ráddjiduvvam muhtem ájggáj ja álu ulmusj hæhttu liehket viehka nievrre jus galggá fálaldagáv oadtjot. Jus ulmusj dárbaj guhkep systematihkalasj terapijjav, de dábálattjat la dárbbo aktijvuodav válldet priváhta psykologatjiehpijn jali psykiáhtarijn. Muhtem priváhta spesialistajn la sjiehtadus suohkanijn, dat merkaj dån dåssju mávsá ietjat oasev desik oattjo friddjakårtåv. Iehtjádij lunna hæhttu ålles hattev mákset mij máhttá liehket 750-900 kråvnå tijmmaj. Dån hæhttu iesj válldet aktijvuodav psykologatjiehpijn/psykiáhtarijn gulátjit jus siján la máhttelisvuohta válldet duv sujttuj. Fásstadåktårin galggá liehket lissta priváhta spesialistaj gænna l rabás ájgge, dát lissta gávnnu aj internehtan. Jus la vuorbálasj de diehtá fásstadåktår jus soabmásin listan la sierralágásj máhtudahka illastimgatjálvisáj hárráj. Máhttá liehket vuorddemájgge.

Moadda illastuvvamijda la traumasujtto læhkám buorre ávkken, gånnå ulmusj la tjáleduvvam skihppijviessoåssudahkaj nágin vahko. Sujttovuoge li iesjgeŋgalágátja sajes sadjáj, ja dábálattjat gullu dasi sihke juogossujtto ja individuála sujtto. Dákkir åssudagá årromij dåktår jali psykolåvgå åhtsåmusáv tjállá.

Tjálle Lennart Persson, báhppa ADAM støtte- og samtaletilbud for menn/ adam@kirkens-ressurssenter.no

Luluj liehket luondulamos ássje illastime birra subtsastit fásstadåktårij. Huoman li moaddása gudi guhkev ájádalli jus galggi duosstat gæhttjalit viehkev åhtsåt. Gássjel la diehtet mij soajttá dáhpáduvvat. Valla diehtep luohtádus ja guládallam gájbbeduvvá jus ulmusj galgasj dåbddåt jasska subtsastittjat.

Dåktåra aj máhtti liehket iehpesihkara. Gájka ælla gárvvása jut ålmåj pasiænntan galggá subtsastit sujna li gássjelisvuoda dan diehti gå la seksuálalasj råhtsatjimijt vásedam. Muhtem dåktårijn ij la nuoges máhtto illastimij birra ja sjaddi iehpesihkara dan diehti. Buorre luluj liehket jus fásstadåktår iesj lij åvdedit tiemáv illastibme. Muv vásádus la dát vuorjját dáhpáduvvá. Pasiænntaj máhttá liehket låssåt ságastallamav álgadit, valla jus usjudallá dåktår vehi viehkev dárbaj guládalátjit, de soajttá sjaddá álkkep. Soajttá máhtá vil javllat dåktårij «Dálla l huj ájnas munji dån munji vuoseda vieledusáv, gulldala dárkkelit ja viehkeda muv vaj máhttin buoragit guládallat». Mujte dån ietjat dilev dåbdå buoremusát.

Jus la vuorbálasj de la duv fásstadåktårijn nuoges máhtto ja berustibme duv gássjelisvuodajs dágástalátjit dujna. Dakkár dåktår máhttá liehket buorre doarjjaliddje, ja máhttá liehket buorre máhttelisvuohta dav gæhttjalit. Dåktårijn la sjávodisvuodavælggo, ja álgon soajttá fásstadåktår liehket ájnna ulmusj gejna duosta dan birra hållat. Aktu tjiegosvuodav guoddet man birra ulmusj ij máhte hållat gejnak, máhttá liehket stuora gierddamus. Fásstadåktår máhttá aj duv viehkedit ietjá viehkev gávnnat jus la dárbbo.

Ájnas la mujttet iejvvidime dåktårkontåvrån máhtti álu liehket oanegattja. Soajttá l sluogas diŋŋgudahttijn guhkedit tijmav jus sidá dåktårijn ságastit.

Tjálle Lennart Persson, báhppa ADAM støtte- og samtaletilbud for menn/ adam@kirkens-ressurssenter.no

Jut sån guhti la illastimijs vaháguvvam iesj sjaddá illastiddjen la gáddo mij ienemusát vuolggá iehpesihkarvuodas ja balos. Dábálasj la illastuvvam ulmusj dåbddå illastime li «mierkkim» suv. Ulmusj máhttá dåbddåt ållo ietjanis la biejsteduvvam. Ájnas la vuojnnet dánna la ienebut sáhka dåbddåmis dáv ienni gå nav duodaj la.

Moaddása balli automáhtalattjat la navti vaj dat gut la råhtsatjimijt la vásedam iesj sjaddá illastiddjen. Muhtema dav gåhtjudi «vampyrasyndroman». Gåvådallam la dat gæssta «vampyras» illastuvvá ja la «gáskeduvvam» iesj vaháguhttá iehtjádijt gå dát la oasse vásádusás . Ulmusj máhttá ietjas rájájt ballat jali ballat majt iehtjáda ájádalli suv birra. Dát máhttá vájkkudit dåbddu låssådin sunji válldet åvdåsvásstádusáv ietjas mánájs, jali vuojneduvvat ietjá mánáj siegen. Dát máhttá aj doajmmat hieredussan ulmutjij guhti luluj sihtat sujttoviehkev illastimij maŋŋevájkkudusáj, dan diehti gå ulmusj ballá ulmutja máhtti suv adnet máhttelis illastiddjen.

Ájnas la dættodit dát la gáddo. Ij la makkirak automáhtalasj båhtus dån sjatta illastiddjen dan diehti gå iesj la illastuvvam. Gávnnuji lågo ma vuosedi moattes gudi iehtjádijt illasti ietja li illastuvvam. Valla ij dåhkki dáv logihkav adnet nuppe guovlluj ja javllat stuora vádá la sån guhti l illastimev vásedam iesj sjaddá illastit iehtjádijt. Ienemusoasse dajs gudi li illastuvvam, e nuppijt illasta, farra vuojnnep álu gássjelis vásádusá dahki sij ienep sihti doarjjot ja viehkedit nuppijt.

Dåbdo ja ballo máhtti oalle liehket vájvven vájku da båhti gáttojs. Jus duv mielas la gássjel bessat ierit dájs ájádusájs, de máhttá viehkedit hållat náginijn dán birra. Ij la gåjt sivva garvvet mánájs, sij dárbahi ållessjattugijt ietjasa birra gudi mánáj rasjesvuodav dádjadi ja máhtti danna sijá åvdås liehket.

Tjálle Lennart Persson, báhppa ADAM støtte- og samtaletilbud for menn/ adam@kirkens-ressurssenter.no

Moaddása gudi li illastuvvam, vásedi la degu illastiddjen vilá l fábmo sijá badjel muhtem láhkáj ja aj guhkev maŋŋela gå illastime li nåhkåm. Illastuvvam ulmutjijda máhttá liehket dárbbo dilev jårggålit tjielgga låhpadimgiehtadallamijn mij dåbddåmav gåddå jut illastiddjen la ájn fábmo suv badjel. Danna máhttá liehket sáhka biedjamit siváv dasi gåsi gullu, vuosedit allasis ja illastiddjáj dån la ållu ietjá ulmusj uddni, jali l sáhka ietjá ássjijs. Álu la aj doajvvo illastiddje duodaj luluj dádjadit man bahá lij dat lij mij dáhpáduváj, ja doajvon sån luluj ándagis ádnot.

Ij la agev nav álkke oadtjot responsav majt sihtá illastiddjes. Illastiddje máhttá gæhttjalit måhkåstit mij la dáhpáduvvam, jali tjiehkádit ja ij åvdåsvásstádusáv válldet. Dát gal buoremusát doajmmá jus la buoragit gárvedam ja tjielggasit diedá majt sidá galggá dáhpáduvvat, navti vaj iejvvidibme sjaddá duv ævtoj milta. Ietján máhtá hæhkkat sjaddat degu illastimdilláj vas boadá ja masá stivrrimav majna sihti iejvvidimev tjadádit. Danna l sáhka nagádit guovtelágásj jali bálldalasj dåbdoj, soajttá sierraláhkáj gå la sáhka insesta birra, dan diehti gå ulmutjin li nav garra dåbdo tjadnasam ietjas mádduj. Ájádalá dan birra majt sidá galggá dáhpáduvvat. Máhttá liehket duola degu dåhkkidibme duv dádjadusás mij dáhpáduváj, njálmálasj jali tjálalasj ándagis ádnom dunji ja/jali duv lagámusájda, loahpádus sån bisot ierit bájkijs gånnå l dábálasj dunnuj iejvvidit, jali ietjá ássje.

Ulmálasj iejvvidibme máhttá liehket buorre vuohke siváv biedjat ja iesj vehi vijddásappot bessat. La máhttelis vásedit gasskavuohta illastiddjáj ietjájduvvá ja jut ulmusj oadtju sunji stuorep dåbdulasj gaskav. Navti oadtju ulmusj illastiddjev «rubmahis ålgus». Muhtema vásedi sæmmi dáhpáduvvá gå illastimev politijjaj gujddi. Gássjel la javllat mij buoremusát luluj doajmmat duv hárráj jus iv dåbdå vidjurijt buorebut. Dån máhtá aktijvuodav válldet dágástalátjit vijddásappot mujna jali soabmásijn doarjjaguovdátjin duv lahkusin. Álu la buorre jus ulmusj ij la aktu gå ájggu iejvvidit sujna guhti la illastam.

Tjálle Lennart Persson, báhppa ADAM støtte- og samtaletilbud for menn/ adam@kirkens-ressurssenter.no

kirkens-resurssenter.no

Galgav gus politijjaj diededit jali ij?

Buorre ráde la advokáhtajn rádudallat jus bierri ássjev gujddit vaj ij. Seksuálalattjat råhtsatjuvvam ulmutjin la riektá oadtjot gålmmå tijma advokáhttaviehkev nåvku mij åjvaduvvá bierri adnet dán árvustallamij.

Gåktu galggá gujddit?

Seksuálalasj råhtsatjimijt la máhttelis gujddit dan politijjakámmárij jali lænsskakontåvrråj gånnå ulmusj iesj sihtá. Åjvaduvvá oattjo bagádallamav sæmmi advokáhtas gæssta árvustallamav oattjo jus bierri ássjev gujddit vaj ij.

Advokáhtta máhttá vaháguvvam ulmutjij viehkev fállat, dát merkaj dån besa advokáhttakontåvrås ulmutjav maŋen gå la gujdditjit. Máhtá farra maŋen válldet ulmutjav gesi åskelda gujddimij jus dav farra sidá.

Goassa l ássje boarásmuvvam?

Gássjelis la dáv gatjálvisáv vásstedit ulmutjij guhti ij la fáhkaulmusj. Dánna li muhtem oajvvenjuolgadusá ja de li ållo tjuolldusa. Oajvvadav dån dán birra guládalá vuostasj bále advokáhta lunna gå oattjo árvustallamav jus bierri ássjev gujddit vaj ij.

Majt dagáv jus muv ássje l boarásmuvvam?

Åjvaduvvá dån árvustallamav ja rádev oattjo advokáhtas guhti duv viehket. Gávnnuji ienep máhttelisvuoda ma bierri juridihkalattjat árvustaláduvvat jus dunji buoremusát hiehpi dan gáktuj majt sidá jåksåt.

Gåktu galgav buorre advokáhtav gávnnat?

Máhtá dán næhttabælláj mannat www.advokatenhjelperdeg.nav/Rad_og_tips/ gå viehkkeadvokáhtav dárbaha. Dánna ållo diedojt gávna.

Ietjá máhttelisvuohta la aktijvuodav válldet Doarjjaguovdátjijn incesta ja seksuálalasj illastimij vuosstij mij la lahkusin gånnå ájgo gujddit. Dåppe máhtá gatjádit jus siján li læhkám addne gudi li vaddám namájt viehkkeadvokáhtaj gejna li læhkám dudálattja.

Dánna gávna dábálasj juridihkalasj diedojt seksuálalasj illastimij birra ja buohtoj birra seksuálalasj råhtsåtjimij maŋŋela: www.fmso.no/sider/tekst.asp?side=93. Dánna gávna artihkkalav tjáleduvvam ja redigeriduvvam: advokáhtas Thomas Benestad, Advokatfirmaet Salomon Johansen AS. Dáppe gávna ållo ávkálasj diedojt ja guoskavasj sválldasijt.

Tjálle Endre Førland, SSMMa fágalasj jådediddje, Senteret for seksuelt misbrukte menn.

post@ssmm.no

SSMM Guovdásj seksuálalasj illastuvvam ålmmåj gáktuj

Máhtti liehket moadda gássjelis dåbdo gå la sáhka jus galga duosstat subtsastit soabmásij seksuálalasj råhtsatjimij birra. Vaháguvvamijn li iesjgeŋgalágásj dárbo åvddål gå máhtti ietjasa histåvråv subtsastit. Moaddása li subtsastam ájnas la makkir kvalitehta gulldaliddjen li. Luohtedit ja åskeldit gulldaliddjev la moaddásijda huj ájnas. Dakkár gulldaliddjev gávnnat guhti vuosstáj válldá ja gulldal ja gev subtsastiddje dåbddu berus, máhttá liehket doarjjan. Moaddásijda vaháguvvam ulmutjijda la læhkám jasskavuohta subtsastit ietjasa traumalasj vásádusáj birra.

Ij vas galga dåbddut boasstot ja skábmon, gå vállji dåbdåstit ássjev soabmásij. Máhttá dåbddut noaden ja geldulattjan gå la prosessan, gå galga subtsastit dån la seksuálalattjat råhtsatjuvvam. Galga bessat ságastit soabmásijn ja bessat guoddemis vásádusájt aktu.

Gå dát la javladum, de la diedon dagu ietjá aktijvuodajn, ájnas la dåbddåt dån soabmásav åskelda. Dájna aktijvuoda dåbdujn la moaddásijda álkkep subttsánit. Máhttelis la gal dåbddåt dáv åskeldisvuodav moattelágásj ulmutjijda gudi máhtti liehket rádna, familljasebrulattja, iellemguojme jali ietjá ulmutja gudi márjju ælla nav lahka. Moaddása vásedi dan familjan gånnå li bajássjaddam, la læhkám gássjel illastimij birra subtsastit. Máhttá liehket álkkep subtsastit lahka rádnajda jali iellemguojmijda.

Doarjjaguovdátjin seksuálalasj illastimij vuosstij la máhttelis bessat hållat ulmutjijn gænna li sæmmi vásádusá. Dát máhttá vaddet viehkev álgadittjat iesjviehkkestratesjijav giehtadalátjit ja háldadittjat iellemav buorebut.

Iesjguhtiklágásj tjoavddusa hiehpi iesjguhtiklágásj ulmutjijda. Muhtem vaháguvvama li subtsastam gå gávnadin sij lidjin seksuálalattjat råhtsatjuvvam, de miella bådij subtsastit dan birra moadda ulmutjijda ietjasa birrasin, dagu barggosajen ja lahkabirrasin. Muhtemijda dát la læhkám buorre. Iehtjáda li ájádallam man birra boahtteájgen sihti subtsastit. Válljim li subtsastit dán birra válljiduvvam ulmutjijda.

Muhtema li ienemusát sihtam ássjev tjiehkusit giehtadallat doarjjaguovdátjin, sjávodisvuodavælgojn ja gånnå e tjáleduvá journála. Dåppe e vuorkuduvá diedo duv birra illastuvvam ulmutjin ja addnen doarjjaguovdátjin illastuvvam ulmutjij. Gå addne la gærggam giehtadallamis ietjas åvdepájge illastuvvamijt, de máhttá hiejtedit ájgev guovdátjin. Muhtema li dåbddåm ij la ájnas åvdedit sij li seksuálalasj råhtsatjimijda vaháguvvam. Máhtti iellemav joarkket degu ietjá ålmmå.

MIJ DÁHPÁDUVVÁ JUS SUBTSASTAV FAMILLJAJ

Ij la nav álkke dán birra juojddá tjállet. Gávnnuji moattelágásj familljaaktijvuoda iesjguhtiklágásj struktuvraj ja árvvosystemaj. Stuora sieradus la aj ietjat æjgádij ja oappáj ja vieljaj gaskan gejna la bajássjaddam jali gejna la læhkám aktijvuohta.

Jali, jus dån ållessjattugin la ietjá ulmutjijn guojmmen årromin ja la ásadam ådå familjav. Gássjel la subtsastit familljaj jut dån la seksuálalattjat råhtsatjuvvam. Ij la agev álkke diehtet mij vijddásappot dáhpáduvvá.

Ållo båhtusa máhtti vájkkuduvvat jus soames vállji subtsastit sij mánnán jali nuorran li illastimijt vásedam. Dán aktijvuodan merkaj juojddá guhti illastiddje la ja máhttá vájkkudit vaháguvvam ulmutjav ja suv familjav.

Moatten dáhpádusán dát sjaddá prosæssa. Famillja máhttá mannat iehpejáhkos ja dármedisvuodas álgon, gávnatjit ådå máhttelisvuodajt bisodittjat aktisasjvuodav ja dádjadusáv nubbe nuppe gaskan.

Jus illastiddje aj la læhkám huksoulmusj de la gássjel. Vaháguvvam ulmutjin máhtti liehket moattelágásj dåbdo ietjasa huksijda. Muhtema lijkkuji ietjas huksoulmutjij huj buoragit juska sæmmi ulmusj la sijáv illastam. Muhtem vaháguvvama e nagá åskeldit huksoulmutjav ja máhtti ballat ietjas máná galggi illastimijt vásedit.

Muhtema boarkodi aktijvuodav ållu. Muhtema vas bisodi gaskav aktijvuodan. Gå illastiddje ij gullu familljaj de la álkkep muhtem familjajda doarjjot ja viehkedit vaháguvvamav gå sån illastimijt giehtadallá.

Sluogas la prosessan usjudallat ij agev máhte diehtet gåktu iehtjáda vájkkuduvvi. Addne li subtsastam ållu iesjguhtiklágásj reaksjåvnåj birra. Muhtem familja oadtju sjåhkav gå oadtju diehtet sijá báhttja la illastuvvam. Luondulasj la familljasebrulattja máhtti gássjelisvuodajt vásedit gaskanisá. Álkke ij la diehtet gåktu famillja ådå dilev duosstu. Ájgev válldá dákkir gássjelisvuodav tjoavddet.

Iesjguhtiklágásj ulmutjijn li iesjguhtiklágásj reaksjåvnå. Ájnas la duosstat vieledit ietjas dåbdojt ja tjuovvot dárbov hålatjit dan birra jus la seksuálalasj råhtsatjimijda vaháguvvam. Gå ulmusj oadtju positijvalasj diedádusáj ietjá ulmutjijs de dåbddu jasskat. Máhttá liehket låssåt gå iehtjáda gássjelisvuodajt oadtju dassta majt dån la vásedam.

Máhttá liehket ájnas mielalasj lahkavuodajn gaskanisá gássjelis dilen.

Jus rijdo badjáni, de la ájnas sieradit ietjat ja iehtjádij dåbdojt ja reaksjåvnåjt. Ájnas la dujna la ietjat birra værmádahka mij duv doarjju ja la sadjihin gå dárbaduvvá.

Buorre la luojttet dav mij la guhkev dætto vuolláj tjåhkanam.

MAJT JÅHTUJ BIEJAV JUS JUOJDDÁ DÁJNA DAGÁV

Jus la aktu, de la ájnas aktijvuodav ja dårjav åhtsåt. Jus dujna la soames gejna máhtá guládallat, de la dát buorediddje vájkudus gássjelis ájgijn. Gå báktjasijt ja skámov guottá gå aktak ij la vuojnnám, dan birra gullam ja ij goassak duv doarjjam traumáhtalasj dilen, de la dát sæmmi gå mieddemijt aktu guoddet. Dát báktji. Ållo dáhpáduvvá gå soames skámov låppti, gå juogat ja giehtadallá åvdepájge tjiegaduvvam gåvåjt ja dåbdojt.

Ájnas la jasskavuodav åttjudit ja vas buorre iesjgåvåv gå la seksuálalasj mieddemijda vaháguvvam.

Gå gássjelisvuodajt giehtadalá majt la vásedam ma båhti råhtsatjimes, de oattjo máhttelisvuodav gávnnat ådå stratesjijjajt ma buorebut viehkedij iehtjádij aktijvuoda hárráj ja ma vaddi dunji dåbdov dån la avtaárvulasj ietjá ulmutjij. Navti máhttá skábmo ja siválasj dåbdo gáhtot dagu suollne biejve åvdån.

Ájnas la mujttet åvdåsvásstádus gullu illastiddjáj ij dunji gut la vaháguvvam gå la sáhka mij la råhtsatjimij dáhpáduvvam.

Uddni la ájnas dunji gilladiddjen máhttet åvdåsvásstádusáv válldet dajs gássjelisvuodajs majna ratjá ja dajt æjggut, navti vaj máhtá dajt tjoavddet ja gávnnat ådå vuogijt duhtadittjat ietjat dárbojt dánna ja dálla.

Vuodulasj la máhttelisvuodav oadtjot bágoj hábbmit ja gaskostit ietjá ulmutjij traumáhtalasj vásádusáj birra. Dat la buorránimprosæssa álggo. Dát guosská jus vállji iesjviehkkeprográmmav doarjjaguovdátjin seksuálalasj illastimij vuosstij, jali terapevtalasj vuogev.

Åskeldit ietjas dårvov, ietjas luohtádusáv ja máhttet ietjasav viehkedit gássjelisvuodajt rájddit dalága galggá liehket riektá. Miján la gájkajn dárbbo rijbadimfámos ja buorre iesjdåbdos.

Stállo luottan jus tjuovgav vuojnná. Ij galga liehket várálasj ietjas bágoj dåbdåstit ájádusájt ja dåbdojt gå la råhtsatjibmáj vaháguvvam. Ájnas la vásedit soames sihtá dunji buoremusáv iellemin. Dån galga máhttet hållat ja dårjav oadtjot navti vaj máhtá jasskat ja gávnnat ådå stratesjijjajt ma dunji vaddi máhttelisvuodav huvsatjit ietjat buorre láhkáj iellemin.

Tjálle Anders Bellemann, SSMM, Senteret for seksuelt misbrukte menn. post@ssmm.nav